ปลาแขยง(Mystus spp.)

ส่วนตัวเป็นคนชอบตกปลาแขยงมากครับ สมัยเด็กๆถ้าฝนตกน้ำเ่อ่อท่วมตลิ่งก็จะรีบขุดไส้เดือนถือคันไม้ไผ่ไปนั่งตกใต้สะพานวัดโพนแก้วที่ อ.ท่าอุเทน จ.นครพนม ตอนนี้มาอยู่เมืองจันท์ไม่ค่อยมีโอกาสเท่าไหร่เลยพยายามเสาะหารูปปลามาเก็บไว้ส่วนมากรูปที่ได้มาจะมาจาก www.siamensis.org ต้องขออนุญาติไว้นะที่นี้ด้วยนะครับ

<<<+++++++++++++*+*++++++++++++++>>>

• 1.) ชื่อวิทยาศาสตร์ Mystus bocourti

• ชื่อสามัญ Bocourt's river catfish
• ชื่อไทย ปลาแขยงธง
• ประวัติถิ่นที่อยู่อาศัย แหล่งน้ำภาคกลาง ภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
• รูปร่างลักษณะ คล้ายกับแขยงข้างลาย สีสันคล้ายกัน บางครั้งจะเป็นแถบทองแดงพาดไปตามความยาวของลำตัว หลังช่องเหงือกมีจุดดำ 1 จุด มีหนวด 4 คู่ ลักษณะเด่นของปลาแขยงธงคือ ครีบหลังอันแรกจะยาวยื่นออกไปมากจนเห็นได้ชัด
• เป็นปลาน้ำจืดขนาดเล็ก มีรูปร่างยาวเรียว ลำตัวด้านข้างแบน หัวเล็ก ตาค่อนข้างโต ปากค่อนข้างเล็ก มีหนวด 4 คู่ ครีบหลังมีขนาดใหญ่และยาวสูงเด่นคล้ายชายธง ครีบหูมีเงี่ยงแหลมคมข้างละอัน ครีบไขมันมีขนาดใหญ่และยาว ครีบหางเว้าลึก แพนหางส่วนบนมีปลายยาวเป็นเส้นระยาง ตัวมีสีเทาอ่อนหรือน้ำตาลเรื่อ มีแต้มสีคล้ำจาง ๆ ที่โคนครีบหาง
• โดยปกติอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำไหล ตามแม่น้ำและลำคลอง อาจเข้าไปหากินในแหล่งน้ำนิ่งเป็น ครั้งคราว
• อาหาร กินลูกปลา ลูกกุ้ง ซากสัตว์และพืชที่เน่าเปื่อย ไส้เดือน เหยื่อหมัก
• ขนาด ความยาวประมาณ 10-24 ซ.ม.

<<<+++++++++++++*+*++++++++++++++>>>

2.)ชื่อวิทยาศาสตร์ Mystus singaringan

• ชื่อสามัญ Long-fatty finned mystus
• ชื่อไทย ปลาแขยงใบข้าว

• รูปร่างลักษณะ คลายคลึงกับปลาแขยงธง ซึ่งน่าจะอวบอ้วนกว่าแขยงธงเป็นปลาน้ำจืดที่ไม่มีเกล็ดขนาดเล็ก ลำตัวค่อนข้างกลมและยาว หัวค่อนข้างเล็ก ปากทู่มีหนวด 4 คู่ ครีบหลังปลายยาวเป็นกระโดงสูง ครีบหูมีก้านเดี่ยวแข็งและแหลมคมข้างละอัน ครีบไขมันใหญ่และยาว แพนครีบหางอันบนมีปลายยาวเรียวเป็นรยางค์ ลำตัวส่วนบนมีสีเทาอมฟ้า ด้านหลังเข้มและสีจะค่อนจางลงถึงบริเวณท้องจะเปลี่ยนเป็นสีครีมหรือสีขาว

• ถิ่นอาศัย มีอยู่ทั่วทุกภาคของประเทศไทย ส่วนมากอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำไหล เช่น แม่น้ำ ลำคลองและลำธาร
• ขนาด ความยาวประมาณ 8-25 ซ.ม

ส่วนตัวนี้แขยงใบข้าวสาระวินMystus falcariusคลีบหลังจะยาวเรียวกว่าแขยงใบข้าว

• อาหาร กินปลา ลูกกุ้ง แมลงน้ำ ซากสัตว์และพืชที่เน่าเปื่อย ไส้เดือน
  

<<<+++++++++++++*+*++++++++++++++>>>

• 3.)ปลาแขยงแถบขาวMystus albolineatus (อยู่ในช่วงค้นหาข้อมูล)

<<<+++++++++++++*+*++++++++++++++>>>

• 4.) ชื่อวิทยาศาสตร์ Mystus mysticetus

• ชื่อสามัญ Iridescent mysitus
• ชื่อไทย ปลาแขยงข้างลาย
• รูปร่างลักษณะ มีหนวดยาวถึง 4 คู่ บางคู่ยาวถึงส่วนหางเลย รูปร่างเพรียว ลำตัวเพรียวแบนข้าง สีน้ำตาลอ่อนหรือน้ำตาลอมเขียว บริเวณส่วนท้องเป็นสีขาวเงิน มีแถบสีน้ำตาลเข้มพาดไปตามความยาวของลำตัวจำนวน 2 แถบ มีจุดดำปรากฏอยู่หลังช่องเหงือก
• ถิ่นอาศัย พบทั่วไปตามแม่น้ำลำคลอง และหนองบึง แม่น้ำโขง แม่น้ำสงคราม
• อาหาร กินลูกกุ้ง ลูกปลา แมลงน้ำ ซากพืชและสัตว์ที่เน่าเปื่อย ไส้เดือน เหยื่อหมักขนาด ความยาวประมาณ 10-18 ซ.ม

ส่วนตัวล่างนี้แขยงข้างลาย ชนิดที่ตัวใหญ่ และหายากสักหน่อย Mystus multiradiatus

<<<+++++++++++++*+*++++++++++++++>>>

• 5.ปลาแขยงนวล Mystus wolffi

เป็นปลาน้ำจืด ไม่มีเกล็ด จัดอยู่ในวงศ์ปลากด ปลาแขยง (Family Bagridae) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Mystus wolffii (Bleeker, 1851) ปลาที่อยู่ในวงศ์เดียวกัน เช่น ปลากดเหลือง(Mystus nemurus) ปลากดแก้ว (Mystus wyckioides) ปลาแขยงข้างลาย (Mystus vittatus) ปลาแขยงใบข้าว (Mystus cavasius )ปลากดหิน (Leiocassis siamensis)ฯลฯ ปลาแขยงนวลมีรูปร่างค่อนข้างสั้น ส่วนหัวโตปากเล็กมีหนวด 4 คู่ ครีบอกและครีบหลังเป็นก้านแข็ง ครีบไขมันค่อนข้างสั้น ครีบหางเว้าลึก ลำตัวมีสีเทาเขียวมะกอกหรือเหลืองทอง ด้านท้องสีเขียวอ่อน ขนาดที่พบใหญ่สุด 20 เซนติเมตร ขนาดโดยทั่วไป 10-15 เซนติเมตร มักอยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่ ในอดีตพบมากในแม่น้ำสายสำคัญๆ เช่น แม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำบางปะกง แม่น้ำตาปี (คีรี และคณะ, 2546) นอกจากนี้ยังมีรายงานพบในประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น อินโดนีเซีย มาเลเซีย พม่า เวียดนามและกัมพูชา โดยพบทั้งในบริเวณ แหล่งน้ำจืดและน้ำกร่อย (Fishbase, 2006) เป็นปลาที่มีรสชาติดี สามารถนำไปประกอบอาหารได้หลายอย่าง เช่น ฉู่ฉี่ แกงเหลือง และปลาแดดเดียวมีราคาตาม ท้องตลาดกิโลกรัมละ 80-100 บาท นอกจากนี้ยังนิยมนำไปเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม (วันเพ็ญ, 2538) จากการสอบถามชาวประมง พบว่า ปริมาณการจับจากแหล่งน้ำ ธรรมชาติได้ลดจำนวนลงอย่างน่าวิตก เนื่องจากการทำการประมงเกินกำลังผลิตเพื่อสนองความต้องการของผู้บริโภค ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดสุราษฎร์ธานี เล็งเห็นความสำคัญของปลาชนิดนี้ จึงได้ทดลองเพาะพันธุ์ ปลาแขยงนวล เพื่อทราบถึงระดับ ความเข้มข้นของ LHRHa ที่เหมาะสม ผลการทดลองที่ได้ จะนำไปใช้ประโยชน์ในการเพาะพันธุ์และอนุบาลให้มีขนาดที่สามารถปล่อยลงสู่ แหล่งน้ำธรรมชาติ เป็นการฟื้นฟูพันธุ์ปลาชนิดนี้ให้มีความอุดมสมบูรณ์เช่นในอดีต และส่งเสริมให้เกษตรกรทราบถึงวิธีการเพาะพันธุ์ พัฒนาไปสู่การอนุบาลและการเลี้ยงเชิงพาณิชย์ที่ เหมาะสมต่อไป

<<<+++++++++++++*+*++++++++++++++>>>

• 6.) ปลาแขยงกง อีกง มังกง Mystus gulio

ปลาอีกงมีชื่อท้องถิ่นหลายชื่อ ได้แก่ ปลามังกง ปลาแขยง ปลากด ปลาแขยงหมู จัดเป็นปลาประเภทไม่มีเกล็ด ลำตัวค่อนข้างกลม หนา ปกติมีสีเทาอมทอง หรือเทาอมม่วง ท้องมีสีขาว กินกุ้ง ตัวอ่อนของแมลง แพลงก์ตอนพืชและสัตว์เป็นอาหาร อยู่ที่บริเวณน้ำกร่อย เมื่อโตเต็มวัยจะมีขนาดประมาณ 12-15 เซนติเมตร

<<<+++++++++++++*+*++++++++++++++>>>

• 7.) ยังไม่ทราบชื่อแน่ชัด รอข้อมูลอยู่จ้า Mystus artrifasciatus

<<<+++++++++++++*+*++++++++++++++>>>

• 8.) Mystus rhegma ช่วงค้นหาข้อมูล

<<<+++++++++++++*+*++++++++++++++>>>

• 9.) รอข้อมูลดูรูปไปก่อน

<<<+++++++++++++*+*++++++++++++++>>>

• 10.) แขยงหินPseudomystus siamensis

ปลาแขยงหิน Pseudomystus siamensis Regan,1913. แต่ก่อนหน้านี้ ปลาแขยงหิน ใช้สกุล Leiocassis siamensis Regan,1913. ปัจจุบัน สกุลที่ใช้ Leiocassis ถูกนำไปใช้กับปลาแขยงขี้ไก่ นอกเรื่องอีกแล้วครับ วกกลับเข้าเรื่องดีกว่า ปลาในสกุล Pseudomystus.ที่มีรายงานการพบในเมืองไทยตอนนี้มี 3 ชนิด คือ แขยงหิน แขยงขีด และ แขยงพรุ

ลักษณะเด่นของปลาแขยงหิน คือ

• A) ปลาแขยงหินนี้ มีเยื่อหุ้มตา.
• B) ก้านครีบหลังที่มีลักษณะแข็งๆ มีรอยยัก แต่ รอยยักนี้ มีลักษณะที่ยักลง.
• C) สังเกตุจุดเด่นของปลาชนืดนี้ง่ายสุด คือ จุดที่ครีบหาง ทั้งครีบบนและล่าง ลองชมในภาพจะเห็นชัดเลยน่ะครับ ถ้านำไปเทียบกับกลุ่มของเขา คือ จุดดำนี่แหละครับ และรูปร่างที่ดูใหญ่ และไม่เรียว ที่น่าจะดูง่าย

• ชื่อสามัญ Siamese rock catfish
• ชื่อไทย แขยงหินบางทีเรียกปลากดหิน ปลาแค้หมู ปลาขี้เหี่ย
• รูปร่างลักษณะ ลำตัวเป็นสีเหลือง มีแถบสีดำขนาดใหญ่พาดขวางลำตัว 4 แถบ เป็นปลาที่ค่อนข้างเล็ก มีความยาวประมาณ6-17 ซ.ม. ได้รับการนิยมเพราะว่ามีสีสันสวยงามน่ามอง

<<<+++++++++++++*+*++++++++++++++>>>